​

 به نام حق وباسلام (نکته ها و گفته ها) «یلدا، تویسرکان، کلم برگ» قسمت چهارم

زیستگاه و تاریخچه کلم کلم در مناطق سرد و مرطوب به بار می نشیند. کلم در آب و هوای سرد، سخت و آهکی رشد می کند و می تواند دمای زیر ١۵ درجه را تحمل کند، حتی هنگامیکه دما زیر صفر می رود، تندی اندک کلم به شیرینی تبدیل شده و کلم ترد و شیرین می شود. محله ی زرهان تویسرکان به دلیل خاک آبرفتی رسوب کرده از دامنه های کوه های شمالی تویسرکان، اختلاف ارتفاع وگودی از سطح شهر، رطوبت فراوان خاک و وجود آب های سطحی و قنات ها از گذشته های دور محل کشت سبزیجات، صیفی و محصولات جالیزی از جمله کلم پیچ و کلم قمری بوده است. در امتداد زمین های صیفی، بهترین نوع گندم هم (گندم کلتی) در همین حوالی کشت می شده است مثل اطراف حیقوق نبی (ع) و روستاهای قلعه آقابیگ (کوی عین آباد فعلی)، رودآور و... به حدس می توان گفت لفظ «زرهان» احتمالاً «زرکان» بوده است به معنی معدن طلا به خاطر خاک زرخیز و حاصلخیز یا زر +ان، که ان را پسوند مکان بدانیم و زر متعلق به خاک حاصلخیز باشد. مثل «ان» در کرمان، ماهان، مازندران، گیلان، دیلمان . تلفظ درست آن هم زرهان با فتحه ی «ز» و سکون «ر» است و «ه» نقش میانجی گویشی دارد. مثل «گ» در سیاه جامگان یا «ی» در دانایان و کرمانشا +ه+ان البته در گویش محلی به لحاظ اقتصاد زبان زرهان به زرو با کسر «ز» تبدیل شده zero و از اصل خویش دور شده است. ادامه دارد شادکام باشید

​

​