آثار فرهنگی تویسرکان
٢٧ _صنایع و حرف
تویسرکان شهری است که اقتصاد بومی اش بر اساس کشاورزی، دامداری، مرغداری و خدمات (کاسبی) بوده و هست. 
 تویسرکان در گذشته های نه چندان دور شهری بوده که با داشتن صنایع کوچک و حرفه های فنی و کارگاهی غیر ماشینی به عنوان شهری که نیازهای های فنی و حرفه ای خود را در داخل شهرستان تامین می کرده و از نظر بومی خودکفا بوده است.به شمار می رفته. 
متاسفانه با ورود صنایع مونتاژ، گرایش به فرهنگ مصرفی غرب، ماشینی شدن و اتوماتیک شدن حرفه ها و صنایع از یک طرف و بی توجهی به صنایع بومی و نداشتن برنامه برای تولیدات محلی از طرف دیگر، کم کم صنایع و حرفه های محلی از رونق افتاده و به تعطیلی کشیده شدند. 
استادکاران و کارگران مجبور شدند یا تغییر شغل بدهند یا فروشنده ی اجناس ماشینی شوند. 
در نتیجه شغل های زیر مجموعه هم از دست رفت و همین امر باعث شد تولیدکنندگان به سمت و سوی شغل های دولتی و خدماتی بروند و تولید را رها کنند.
این تغییرات که از دهه های چهل و پنجاه آغاز شده بود تاکنون ادامه دارد و امروز  حتی نام  برخی از صنایع محلی  _بومی و حرفه ها  برای جوانان ناشناخته باشد، مثل آجیده بافی، کرباس بافی، نمد مالی، حلاجی، کتیرا گیری، لمه کوبی، چراغ سازی و...
هرچند این برنامه ها، سیاستی ملی بود و در سراسر کشور اجرا شد، اما در شهر کوچکی مثل تویسرکان موجب مهاجرت شدید گردید و روز با روز جمعیت کم و کمتر شد و بافت فرهنگی شهر را متحول کرد. 
چون در شهر درآمد دیگری هم وجود نداشت از نظر ثروت شهرستانی فقری عمومی را نسبت به دیگر شهرهای استان به مردم تحمیل کرد . این امر هم علت دیگری شد که  مهاجرت  تشدید شود ، یعنی دو عامل مهم برای مهاجرت اقشار مختلف به ویژه  جوانان   :
یک. _ نبود شغل
دو _ نبود درآمد
پی آمد این مشکلات، توسعه نیافتن شهر و بن بست شدن آن است. 
دامداری مشکلات خود را دارد، کاشت، داشت و برداشت گردو، سیر، آلو درجا می زند، صنایع هم پر هزینه و کم نیرو هستند.
 مگر یک کارخانه ی چند ده میلیاردی چند کارگر و مهندس می تواند جذب کند؟ 
در حالی که یک کارگاه چند میلیونی حداقل جذب کننده ی ده کارگر است. 
به نظر می رسد راه گشودن مشکل شهرستان، توجه، مراقبت و حمایت از دامداری، زنبورداری و مرغداری از یک سو و فرآوری محصولات کشاورزی (به ویژه گردو، آلو، سیر) و ایجاد صنایع تبدیلی از سوی دیگر همراه با توجه و احیاء صنایع بومی و کارگاهی مثل مبل و منبت، جولایی، نقل و نبات، خراطی و سایر حرفه ها، تنها راه افزودن ثروت شهرستان و خروج شهر از بن بست است. 
٢٧ _ ١ جولایی (جولاهگی)

جول به معنی بافتن ، بافته شدن، مصدر است. الف صفت فاعلی می گیرد و جولا یعنی بافنده می شود. 
جولایی یا جولاهگی یعنی بافندگی. 
جول با جهود (یهودی) نسبتی ندارد. جود یا جهود، محرف یهود است که از یهوه گرفته شده است. 
جولایان محله ی جولاستان (جولستان )، گروهی از صاحبان حرف و هنرمندانی بودند که دستگاه بافت آنان به تمامی از چوب بود و در خود تویسرکان ساخته می شد. 
پس نیازی به وارد کردن ماشین آلات از کشورهای انگلیس و آلمان و... نداشتند. مواد اولیه ی آن ها هم از پنبه های داخلی تأمین می شد، کاملاً بومی و داخلی بود. 
 هر کارگاه یک استاد کار داشت که صاحب مغازه بود، سر کارگر، کارگران، شاگردان و پادوها، زیر نظر استادکار، فعالیت می کردند. تهیه مواد اولیه و فروش تولیدات با استاد کار بود. 
کارگاه ها، پنج، شش نفر کارگر داشت، در تابستان ها هم سه، چهار دانش آموز اضافه می شد و یک گروه ده نفره، کارگران کارگاه بودند. 
نخ و رنگ هم. داخلی بود. نزدیک به بیست کارگاه در تویسرکان به بافندگی مشغول بودند. 
تولیدات آن ها :پارچه، روسری=لچک یا چارقد، دستمال، جاجیم ، سر حمامی، رختخواب پیچ، سر کرسی، لنگ حمام، سفره، بقچه پیچ و... بود. 
تولیدات آن ها، هم در شهر و هم در  استان های همجوار مصرف می شد. 
این شغل با فرهنگ. بومی گره خورده بود و ضرب المثل ها، حکایت ها و داستان های عامیانه ی زیبایی خلق کرده بود. 
ارکان و اجزاء دستگاه چوبی جولایان نام های خاصی داشت. 
استاد کاران جولا، لقب جولا به نامشان اضافه می شد مثل استاد سه شنبه ی جولا ، استاد اسدالله جولا و... 
با ورود کارخانه های بزرگ بافندگی و تغییر رفتار مردم و استفاده از تولیدات صنایع نساجی و تغییر سبک زندگی این کارگاه ها از رونق افتادند و کم کم تعطیل شدند. 
سیاستی هم برای تبدیل تولیدات به صنایع دستی ایرانی و صادرات آن ها به کشورهای دیگر هم نبود و شهر یک اشتغال ٢٠٠ نفره ی بدون وابستگی را از دست داد. 
*کرباس بافی 
کرباس، پارچه ای بود شبیه مدخال (مدقال) یا برزنت با تار و پود درشت نخ که قبل از رایج شدن بافت ریز و  تولیدات نازک و صاف جولایان با همان دستگاه های جولایی بافته می شد. 
رنگ های کرباس و پارچه ها  از رنگ های گیاهی و دست ساز رنگرزان تویسرکان بود. 
کرباس در قواره های دو و سه متری بافته می شد و برای دوختن پیراهن های راسته ی بدون یقه و شلوارهای راسته مورد استفاده قرار می گرفت. 
طراحی و نقش آفرینی کرباس ابتکاری بود و با قالب های دستی صورت می گرفت (مانند سفره های پارچه ای) و نمونه ای از نگارگری ایرانی _ اسلامی بود. 
در تویسرکان، سرکان و مبارک آباد چند کارگاه کرباس بافی بود و بافندگان تا یکی دو سال پیش (١۴٠٠) زنده بودند. 
کرباس بافان، تولید خود را تخته ای (قواره ای) به کرباس فروشان می فروختند و خیاط ها، تخته ها را به شکل پیراهن، شلوار و... در می آوردند. 
پدر بزرگ این بنده  (مرحوم شیخ ابراهیم کرباس فروش) سال ها در میدان امام، خود و فرزندانش به این حرفه اشتغال داشتند.