آثار فرهنگی تویسرکان _ قلعه ها و قلعه نام ها

آثار فرهنگی تویسرکان
١١_ قلعه ها و قلعه نام ها
در گذشته شهرها برای حفاظت خود، برج و بارو داشتند. محوطه ی شهر و مناطق مسکونی توسط دیوارها و برج هایی در سمت ها و زاویه های مختلف ورودی و خروجی شهر محافظت می شد و مسافران و کاروانیان برای ورود و خروج از شهر از دروازه هایی که به نام جهت شهر یا محل ورود نامگزاری شده بود، رد می شدند. مثل دروازه ای که به سمت تهران بود دروازه تهران، دروازه قزوین، دروازه قرآن، دروازه دولت و... ...
هنگام خطر مثل حمله دزدان یا دشمن به شهر، جنگاوران دروازه ها را می بستند و بر بالای برج ها و باروهای عریض(با عرض بیش از یک متر) از شهر دفاع می کردند.
منازل، بازارها و تاسیسات شهری را که با دیوار محصور شده بود، شهر و درختان و کشتزارها و... را که بیرون دیوار بود شارستان (شهرستان) و روستاها را روستاق(رستاق) می گفتند.
در سفرنامه ناصر خسرو، ایشان عرض و طول برخی شهرها را با گام پیموده است،( یعنی مساحت شهر محصور در برج و بارو).
برخی شهرها در مرکز شهر یا نقطه ی مرتفع شهر که از گزند، باد، باران . سیل و گاه زلزله و دشمن در امان باشد، قلعه ها یا ارگ هایی می ساختند با دیوارهای بلند و عریض و برج های نگهبانی برای حفاظت از قلعه.
هنگام خطر، زنان و دختران، آذوقه، گنجینه ها و مهمات جنگی را به قلعه منتقل می کردند تا اگر دشمن دیوار شهر را خراب کرد به ناموس و آذوقه دسترسی پیدا نکند،یا در لحظه آخر برسد.
بنابر این شهرها به تناسب بزرگی و کوچکی یک یا چند قلعه داشتند.
در مناطق اربابی و خان نشین هم در هر منطقه قلعه هایی بدین منظور می ساختند.
در تویسرکان قلعه ها و قلعه نام هایی وجود دارد که بر اساس گفته ی تاریخ دانان، این قلعه ها جوانب تویسرکان قدیم را پوشش می داده اند. مثل قلعه بختیار، قلعه شیخ، دوقلعه، قلعه اجل بیگ، قلعه آقا بیگ و...
به هر حال،
مکان هایی که هنوز قلعه دارند یا نام قلعه ای بوده اند عبارتند از :
قلعه شاهزاده ها (محله ی شاهزادگان قاجاری) یا محله شازدا، که گفته شد.
_قلعه شاهزید. مرکز روستای امامزاده زید
_قلعه ی خوانین کرزان
_قلعه ی حمزه خان اردلان، اشتران (هنوز پا برجاست)
_قلعه ی روستای گل آباد
*قلعه نام ها *
پشت قلعه
دوقلعه (جعفریه)
قلعه شیخ
قلعه اجل بیگ (قلاجل وی)، درودان
قلعه آقا بیگ (ق لاق وی)، عین آباد
قلعه نوروز
قلعه امیر خان (بهار آب)
قلعه بختیار (قلابختیار)
قلعه آستیجان (قلا سی جو ) و...