آثار فرهنگی تویسرکان _ استراحت گاه ها و غذاخوری ها

آثار فرهنگی تویسرکان
۶_ استراحت گاه ها و غذاخوری ها
(کاروانسرا، سرا، قهوه خانه، هتل، مسافرخانه، چلوکبابی، کبابی)
در فرهنگ گذشته ی ما اتاق، خانه نامیده می شد یا حجره و خانه یعنی مجموعه ی چند اتاق «سرای» خوانده می شد.
پس کاروانسرا، یعنی خانه یا منزل کاروان.
سرای یعنی مجموعه یا به قول امروز مجتمع مسکونی _تجاری، غالباً طبقات پایین محل کسب و طبقات بالا محل استراحت، انبار، دفتر تجار و... بود. در محوطه ی بیرونی یا درونی جایی برای بستن چهارپایان و استراحت مرکب کاروان یا مسافر با آخور و محل بستن افسار تهیه می کردند.
در کاروانسراها اتاق پشتی (پستو) وجود داشت که برای قراردادن وسایل،اشیاء قیمتی، پخت و پز و گاه استراحت به کار می آمد.
در تویسرکان یک کاروانسرای ملی (فرسفج) و چند کاروانسرای محلی وجود داشت که غالباً به نام مالکان یا سازندگان نامیده می شدند.
مسافران در کاروانسراها، ساکن می شدند، به خرید و فروش می پرداختند، غذا می خوردند و بعد از چند ساعت یا چند روز استراحت، حرکت می کردند.
کاروانسراها، قنات (چشمه)، چاه آب و حوضی در وسط داشتند یا نزدیک به مساجد و حمام ها ساخته می شدند تا مسافران برای تطهیر و عبادت به زحمت نیفتند.
در این اواخر کاروانسرا، تغییر معنایی پیدا کرد و چیزی شبیه به میدان دام شد، یعنی محل خرید و فروش چهار پایان یا خرید و فروش محصولات کشاورزی.
سراها یا کاروانسراهای مخصوص تجارت دارای تیمچه ، قیصریه، مسجد، حمام و غذاخوری (قهوه خانه، چلویی) بودند
از مجموع این تأسیسات بازار سنتی یا سرپوشیده به وجود می آمد. مرکز آن به نام چهار سوق (سوک) گنبدی بر فراز داشت و دریچه هایی برای عبور نور و تهویه، تعبیه کرده بودند.
بازارها و سراها، در زمستان گرم، در تابستان خنک بوده و مسافر از تابش آفتاب و گرما و سرما و بارندگی در امان بود.
برای سهولت دسترسی مردم هر صنفی بازار یا راسته ی مخصوصی داشت که به نام آن صنف نامیده می شد و خرید ، مقایسه ی کالا، یافتن ارزان ترین و رقابتی ترین کالا به راحتی انجام می شد.