آثار فرهنگی تویسرکان _ رودخانه ها و رودهای مهم

آثار فرهنگی تویسرکان
٨ _رودخانه ها و رودهای مهم
رودها و رودخانه های تویسرکان همه فصلی هستند و از ذوب شدن برف ارتفاعات یاد شده یا باران های موسمی پر شده و جریان پیدا می کنند.
٨_١ رودخانه گزندر
این رودخانه از ارتفاعات گزندر سرچشمه گرفته و باغ های گزندر ، سرابی، تویسرکان، امامزاده زید، قلعه قاضی را آبیاری کرده، وارد قلقل رود می شود.
این رود به مجاورت باغ های شهر که می رسید، رودخانه( شی می لو she_me _lou) نامیده می شد. درست روبروی پمپ بنزین بلوار شهید بهشتی، وضعیت بستر رودخانه به شکلی بود که استخر سنگی کوچکی به وجود آورده بود که «حوض سنگی»نامیده می شد و یکی از استخرهای شنای معروف جوانان و نوجوانان در تابستان بود.
٨_٢ آب فاران (پارو)
این رودخانه از دره های کوه افشار حرکت کرده، پس از مشروب کردن باغ های جولستان، از پل قاضی گذشته، باغ های پایین محله را آبیاری و وارد رود گزندر می شود.
٨_٣ آب دارستان
از کوه های دارستان سرچشمه گرفته، پس از آبیاری باغ های دارستان و شمال جولستان، از پارک نبوت گذشته، به سوی عین آباد رفته و وارد کرزان رود می شود.
٨_۴ رودهای سرکان
دو رود مهم از کوه های سرکان سرچشمه می گیرد :
یک _بعد از آبیاری دره های شمال غرب سرکان از کمربسته گذشته وارد ریواسیجان و مبارک آباد شده به کرزان رود می پیوندد.
دو _از کوه های شرق سرکان سرچشمه گرفته، بعد گذر از چال دریا رود به مبارک آباد و عین آباد و درودان رسیده و وارد کرزان رود می شود.
٨_۵ رود آرتیمان
از کوه های آرتیمان سرچشمه گرفته بعد از مشروب کردن باغ های آرتیمان، وارد عین آباد و درودان شده به کرزان رود می پیوندد.
٨ _ ۶ کرزان رود
از کوه های گشانی و سنجوزان سرچشمه گرفته، دو شاخه می باشد در روستاهای پایین دست یک شاخه شده، پس از گذر از آرزوج،بوجان باباپیرعلی، کرزان، گل آباد، نجفیه، قلعه شیخ به قلقل رود وارد می شود.
٨_٧ قلقل رود
همه رودهایی که نام بردیم در جعفریه (دوقلعه) یکی شده و به نام قلقل رود، پس از گذشتن از آریکان، فریازان، فرسفج، در روستای کارخانه ازتویسرکان خارج شده و به گاماسیاب نهاوند می پیوندد.
٨_٨ خرم رود
رود خرم رود دو شاخه است :
یک _از کوه های کهنوش سرچشمه گرفته و پس از مشروب کردن کهنوش ، کندر و قسمتی از وردآوردها به طرف سوری و شأن آباد می رود و با شاخه ی دو می آمیزد
دو _ از کوه های شهرستانه سرچشمه می گیرد، بعد از آبیاری باغ های شهرستانه ، تیمی جان، سیستانه به اشتران و حاجی آباد و قلقل، وارد نجف آباد و سوری شده و با شاخه ی یک به طرف شأن آباد رفته و به رودهای کنگاور می پیوندد.
البته در روستاهای دیگری هم رودخانه های کم آب فصلی جریان دارد که مسیرشان کوتاه است و در محل مصرف می شوند. مثل سید شهاب، دارانی ها و...
اکنون بر روی رود گزندر، سد سرابی زده شده و سد خرم رود یک هم در حال ساخت است و بر روی برخی از رودها آب بند زده اند و آبخیزداری کرده اند تا آب به سرعت از شهرستان خارج نشود و آب شرب و کشاورزی تأمین شود.