آثار فرهنگی تویسرکان _ مساجد و حسینیه ها مسجد پایین محله (امام حسین)

آثار فرهنگی تویسرکان ١۶ _ مساجد و حسینیه ها ١۶ _ ٣ مسجد پایین محله (امام حسین)

این مسجد هم مانند سایر مساجد چهارگانه دارای ستون های قطور آجری و طاق ضربی بود. از کف کوچه حدود یک و نیم متر پایین تر بود و به همین دلیل غالباً تا این ارتفاع نم داشت. جلو مسجد با فرش های مستعمل و گلیم مفروش بود و اواخر مسمد با حصیر پوشانده شده بود، چون جای بچه ها آخر مسجد بود، بعد از نشستن نفش حصیرها تا دقایقی روی پا و پنچه مشخص بود. مساحت مسجد با محاسبه مقدار اندکی که احداث خیابان شریعتی از آن گرفت همین مقدار فعلی بود. چاهی در وسط حیاط با حوضی بلند (بعد تلمبه روی آن گذاشتند و مردم با ظروف حلبی و کوزه برای شرب استفاده می کردند، حتی نانوایی ها با دو پیت ١٧ کیلویی که توسط زنجیر به محوری چوبی به صورت افقی متصل می شد و روی دوش حمل می شد، برای خمیر گیری استفاده می کردند.) در جلو مسجد محوطه ای و نارونی بزرگ و قناتی به نام (تشته کله) با دیواری سنگ چین به ارتفاع دو متر خودنمایی می کرد. این قنات مربوط به مسجد و محله بود و عموم از آن استفاده می کردند. مسجد پایین محله در گذشته های دور، در محل مصلای فعلی بوده است (پارک سقا)، بعد از خرابی به وسیله حوادث طبیعی، مرحوم میرزا شفیع مستوفی (سازنده ی کاروانسرای مستوفی) در محل فعلی که حسینیه مسجد بوده است مسجد را بازسازی می کند. در هنگام احداث خیابان شریعتی و تعریض خیابان قدیمی (جاده ای که از میدان امام به طرف کرمانشاه می رفت ) یا کوچه نجارهای فعلی، خیابان، کل مسجد را می گرفت، مرحوم حاج عیسی بیات، با دادن نصف منزل مسکونی خویش برای خیابان، نفشه را عوض کرده و خیابان از کنار مسجد عبور می کند. در سال ١٣۵١ ش مسجد قدیمی تخریب و با مصالح جدید و نقشه و معماری امروزی با کمک خیران و مقامات تویسرکانی در تهران، مسجد تجدید بنا می شود. برای درآمدزایی، چند اصله درختی که جلو مسجد بوده، قطع شده و با شاخ و برگ و ساقه ی آن ها چند باب مغازه در جلو مسجد ساخته می شود (چوب و خشت و در چوبی) این مغازه ها همه بقالی، خرازی و عطاری بودند و مربوط به کاسب های خوش نام محله (عمو غفار، دارضا، دادا علی، دا فیروز، عمو سیفی، دا شمس الله )، نقد و نسیه داشتند و بسیار با انصاف بودند. بعد از ساخت حسینیه، این مغازه ها هم بازسازی و به شکل امروزی در آمدند. ساخت گلدسته با نقشه ی جدید عملی شد، مسجد قدیمی گلدسته نداشت. مسجد توسط مردم محل و خانواده های اصیل و بزرگ ساخته و حمایت شده است. مثل بیات ها، محمودی ها، مرآتی ها، صابونی ها، صالحی ها، قانع و....